Metformin, thần dược Trời ban cho lão khoa

 

Metformin, Thần Dược Trời Ban Cho Lão Khoa

Tôi chọn ngành Lão Khoa sau khi đọc cuốn sách “Sống sót làm chi? Tuổi già ở Mỹ” (Why Survived? Being Old in America) của Bác Sĩ Robert Butler. Sách thắng giải Pulitzer năm 1976 tả chân các sự tồi tệ trong cách phục vụ người già trong các nhà dưỡng lão ở Mỹ. Năm 1975 tôi không thể về Việt Nam để phục vụ Không Quân VNCH vì miền Nam đã bị VC thôn tính. Tôi đi vào ngành Lão Khoa với hy vọng góp phần cải tiến các hiểu biết Y học về bệnh tật trên người già và cải thiện việc săn sóc người già trong các nhà dưỡng lão thay thế tình trạng đen tối trong sách của BS Butler.

Trong hai mươi năm đầu, tôi chuyên chú khảo nghiệm các bệnh lãng trí trên người già, nhất là bệnh Alzheimer’s cùng thử nghiệm các loại thuốc có ảnh hưởng đến tâm thần và não bộ của người lớn tuổi. Sau đó, ngành Lão Khoa phát hiện viêm và kháng insulin trong tất cả các mô, tế bào là một nguyên do quan trọng của sự lão suy kể cả các bệnh thông thường ở tuổi già như loãng xốp xương, teo bắp thịt và dĩ nhiên cả lãng trí Alzheimer’s. Không như đồng nhiệp trong chuyên khoa bệnh Nội Tiết (Endocrininology), ngành Lão Khoa biết rằng viêm và kháng insulin là gốc của bệnh Tiểu Đường loại 2, người bệnh đã có quá nhiều insulin trong máu nhưng không dùng được. Kết quả của cuộc nghiên cứu ACCORD quy mô bởi Viện Y Học Quốc Gia (NIH) năm 2010 cho thấy insulin gây biến chứng và tử vong cho bệnh nhân Tiểu Đường loại 2. Các duyệt xét khác cho thấy Metformin là thuốc DUY NHẤT giúp họ sống lâu vì làm giảm các biến chứng tim mạch. Tôi có viết một bài để hy vọng giúp các cụ gốc Việt lúc ấy:

https://www.svqy.org/type2diabetes.html

DS Nguyễn Hiền dịch bài ấy ra tiếng Việt và được phổ biến rộng rãi.

Viêm và kháng insulin tại tế bào và mô xãy ra khi đường cháy tiến hóa theo hiện tượng Maillard làm cháy đường tương tự như làm đường cháy caramel trên lò lửa. Ăn nhiều đường caramel hay đường trong máu cháy theo Maillard đều không tốt cho cơ thể vì các dạng đường glycated ấy gọi tắt là AGE (Advanced Glycated End-products) khi nhập vào receptor của AGE (R-AGE) gây phãn ứng tạo nhiều chất oxy hóa ROS (Reactive Oxygen Species) đưa đến viêm và kháng insulin. Amino Guanidine chận được AGE+RAGE làm giảm viêm và giảm kháng insulin nhưng không may lại gây nhiều lactic acidosis nguy hiểm cho người dùng. Tôi có viết bài khuyên người Việt nên ăn bớt đường cháy và dùng thêm chất ướp chua để khử độc trong cách nắu ăn:

https://www.svqy.org/lower.html

May mắn thay, Metformin là một bi-guanide có hai phân tử guanidine mà không gây nhiều nguy hiểm lactic acidosis nên được FDA chấp thuận cho việc chửa trị Tiểu Đường loại 2. Nhờ chận phãn ứng AGE+RAGE nên Metformin giúp chống xốp xương, teo bắp thịt, lãng trí, da nhăn nheo và cả ung thư nửa của tuổi già và do đó tăng tuổi thọ như trong các bài báo gần đây:

Reverse aging drugs may already be on pharmacy shelves | Fortune Well

Và:

Metformin for Longevity – How to Extend Your Lifespan (newsbreak.com)

Gần đây nhất, các khảo cứu lại cho thấy Metformin có công hiệu khi dùng để chửa bệnh nhiễm trùng Covid-19. Giúp giảm tử vong, giảm nhập viện, giảm tái phát và ngăn chận chứng Covid-19 kéo dài mãn tính:

https://www.medscape.com/viewarticle/988556

Như vậy gọi Metformin là Thần Dược Trời Ban cũng không phải là quá đáng.

Như đã nói ở trên, Metformin có thể gây chứng lactic acidosis dù hiếm, bệnh nhân suy thận với tỷ số thãi creatinin dưới 35% không nên dùng Metformin. Dùng Metformin lâu dài thì nên uống thêm sinh tố B12 để ngừa bị thiếu do hấp thụ kém. Nếu BS Robert Butler còn sống thì ông sẽ rất hài lòng về các tiến bộ của ngành Lão Khoa ở Mỹ trong hơn 40 năm qua do sự kích hoạt từ cuốn sách của ông.

03/03/2023

Phạm Hiếu Liêm, MD

RetiredJackson T. Stephens Chair, Professor and Vice Chairman of Donald W. Reynolds Department of Geriatrics, UAMS